|
molen
De Bernadette
Wehl had vroeger 4 molens
binnen haar dorpsgrenzen. Helaas is daar nog eentje van
over gebleven; de Bernadette. Na een grondige restauratie
draait deze schoonheid nog steeds met haar wieken. De
Bernadette staat net even buiten de bebouwde kom van
Nieuw Wehl. De molen werd in 1861 gebouwd. Het is een
zogenaamde grondzeiler: de wieken draaien net boven de
grond. Een grondzeiler heeft veel ruimte rond de molen
nodig, binnen een bebouwde kom zal men een dergelijke
molen niet gauw aantreffen
Bij een bezoek aan de molen wordt u hartelijk ontvangen.
Zowel de eigenaar / molenaar Henk Ruyling als
vrijwilliger Harry van Valburg zijn enthousiaste
vertellers. "Toen ik in 1986 de molen kocht was hij
er slecht aan toe. Er is een restauratieplan opgesteld en
we kregen subsidie van het Prins Bernhardfonds, de
gemeente, de provincie en het rijk. In 1996 is de
buitenkant gerestaureerd. Hierbij is onder andere het
kruiwerk (waar de kop op draait) vervangen door Engels
kruiwerk; voorheen draaide het kruiwerk op
"neuten" een soort kloswerk. Dat is nu
vervangen door ijzeren wielen van ongeveer 10 cm
doorsnee. Ook het wiekenkruis is vernieuwd. Dit jaar zijn
we met de buitenkant bezig." vertelt Ruyling. Het
grote restauratiewerk wordt gedaan door molenmaker Groot
Wesseldijk uit Laren. Maar deze molenspecialist heeft het
erg druk, waardoor een grote restauratie soms wat langer
kan duren. "Bij deze restauratie worden o.a. de
maalstenen maalvaardig gemaakt en de tandwielen en
rondsels de kleine wielen voor de aandrijving van
de malsteen hersteld." vult Harry Valburg aan.
Henk Ruyling had al zon twintig jaar in zijn vrije
tijd bij de molen gewerkt, toen nog bij de vorige
eigenaar. Ruyling: "Mijn vader had een boerderij,
maar daarnaast was hij ook steenscherper (steenbillen)
bij diverse molens in de omgeving. Als 16 jarige jongen
moest ik vaak mee, al doende leerde ik het vak."
De Bernadette is een korenmolen In het verleden werd er
graan voor veevoer mee gemalen, maar de oorlogstijd
vormde daarop een uitzondering. Toen maalde men tarwe
voor het Ziekenhuis in Zevenaar. Het is de bedoeling dat
er ook weer echt gemalen wordt als de restauratie
voltooid is.
Ruyling en Van Valburg zijn in de zomer beiden ongeveer 2
à 3 dagen per week op de molen te vinden. "Er moet
van alles gebeuren. Smeren , timmeren, schilderen; kortom
het dagelijkse onderhoud van molen en terrein vergt heel
wat uurtjes. Vooral het smeren van alle draaiende
onderdelen is zeer belangrijk", zegt de eigenaar.
"We vinden het heel erg leuk om mensen hier te
ontvangen. Toen de organisatie van de Rhedense
fietsvierdaagse onze medewerking vroeg hoefden we ook
niet lang na te denken.
"We schrikken niet voor een paar mensen", aldus
de heren. "We vinden het erg leuk om over de molen
te vertellen en geven graag uitleg."
Bernadette is de naam van een heilige. Aan deze heilige
ontleent de molen zijn naam.
De Bernadette is als grondzeiler geen bijzonder hoge
molen. De molen zelf is ongeveer 11½ meter hoog en als
een wiek helemaal rechtop staat 22 meter. Hij wordt
regelmatig gedraaid, maar is niet op vaste tijden voor
het publiek geopend. Wel op speciale dagen zoals de
landelijke fiets- en molendag.
Ditjes en Datjes
Naam: Bernadette.
Adres:
Kerkhofweg 10a, Nieuw Wehl.
Bouwjaar: 1861.
Type:
Korenmolen
Eigenaar/molenaar: H.Th. Ruijling.
Vlucht: 21,5
m.
Inrichting: 2
koppels maalstenen.
Bedrijfsvaardigheid:
dagelijks in bedrijf.
Telefoon:
0314-683237.
Openingstijden:
dagelijks en op afspraak.
Assortiment molenwinkel: diverse meelproducten.
Geschiedenis
De molen is in 1965 en 1998
gerestaureerd. Naast de molen staat een loods ("De
Stoom" genaamd), waar een electrische maalstoel voor
tarwemeel staat opgesteld.
Bij het maalbedrijf behoorde vroeger ook de naast de
molen gelegen boerderij, annex bakkerij en winkel.
Als bijzonderheid heeft deze molen een binnenroede met
Beckers-kleppen.
Vorige eigenaren waren:
B. Onstenk (1861 - 1863), G. Langeler (1863 - 1864), J.G.
Schoenmaker (1864 - 1888), F. Bosch (1888 - 1901), Wed.
F. Bosch (1901 - 1907), W.A. Senders (1907 - 1920),
familie Senders (1920 - 1960), A.F. en E.H. Senders (1960
- 1973) en H.J.W. Senders-Damen (1973 - 1986).
Bronnen:
De Hollandsche Molen.
Molens in Midden-Gelderland
De Geschiedenis van alle Wehlse
molens in Wehl in de WehlTour1900
RouteBeschrijving
|